|
||
بیانیهی دانشگاهیان و پژوهشگران مطالعات ایرانی دربارهی درگذشت دکتر خسرو شاکری
در ۹ تیرماه ۱۳۹۴ (اول ژوئیه ۲۰۱۵) خسرو شاکری (زند)، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در بیمارستانی در پاریس از پسِ یک سکتهی مغزی درگذشت. خسرو شاکری در سال ۱۳۱۷ در تهران زاده شد و در دبیرستان البرز تحصیل کرد و در جوانی به هواداری از دکتر مصدق پرداخت، گرایشی که تا پایان زندگی در خود داشت. سپس راهی امریکا شد و پس از اخذ لیسانس و فوقلیسانس اقتصاد در امریکا، از «مدرسه مطالعات عالیِ علوم اجتماعی» (École des hautes études en sciences sociales) فرانسه دکترای تاریخ گرفت و سالها نیز در همین موسسه تدریس کرد. شاکری از نخستین کوشندگان جنبش دانشجویی در خارج از ایران بود، جنبشی که بعدها در «کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی ـ اتحادیه ملی» ادامه یافت و شاکری نیز از ساماندهندگان و نمایندگان آن بود. در همین سالها انتشارات مزدک را در فلورانس ایتالیا تاسیس کرد و به انتشار آثار چپ پرداخت که از آن جمله انتشار بیست و یک جلد از اسناد تاریخی جنبش کارگری و کمونیستی ایران بود. پس از انقلاب، شاکری با احمد شاملو در کتاب جمعه همکاری کرد و پس از تعطیلی این نشریه در ایران، در پاریس چند سالی کتاب جمعهها را منتشر کرد. دکتر شاکری نخستین کسی است که زندگی خود را وقف تاریخنگاری جنبش کارگری و احزاب کمونیستی ایران به عنوان موضوعی مستقل کرد و او بود که پژوهش در این حوزه را برای نسل پس از خود ممکن ساخت. پروفسور شاکری نشان داد که میتوان همراه با نگرش انتقادی نسبت به عملکرد چپ ایران، آن را موضوع پژوهش قرار داد تا این خود زمینهای باشد برای ایرانی آزاد و آباد و دمکراتیک بر اساس عدالت اجتماعی. برای شاکری زندگی آکادمیک از کنشگری و عدالتخواهی جدا نبود. خسرو شاکری چند سالی نیز به همکاری با دانشنامه ایرانیکا پرداخت. از وی آثار پژوهشی بسیاری به زبانهای انگلیسی و فرانسه و فارسی به جا ماندهاند. برجستهترین اثر او پژوهشی است دربارهی جنبش جنگل ــ اثری مفصل بر اساس تحقیقات آرشیوی گسترده ــ که نخست به انگلیسی و سپس در ایران با عنوان میلاد زخم منتشر شد. آثار تاریخی و انتقادی دیگر او در مورد ریشههای روسی جنبش چپ ایران، حزب کمونیست و حزب توده ایران، کودتای ۲۸ مرداد، نقش ارامنه ایران در انقلاب مشروطه، چند زندگینامه سیاسی، اثر فرهنگ در تفکر سیاسی هستند. از وی آثار منتشر نشدهی تحقیقی چندی به جا ماندهاند که امید است به کوشش دوستانش به سرانجام رسند. ما دانشگاهیان و پژوهشگران رشتههای مطالعات ایرانی یاد دکتر خسرو شاکری را گرامی میداریم و درگذشت وی را به خانواده شاکری (زند) و نیز دوستان و همکاران او تسلیت میگوییم.
تورج اتابکی، پژوهشکده بین المللی تاریخ اجتماعی Statement of Iranian Studies Researchers and Academics Regarding the Passing of Dr. Khosrow Shakeri (Cosroe Chaqueri)
On July 1, 2015, Khosrow Shakeri (Cosroe
Chaqueri), researcher of modern Iranian history passed away in a Paris
hospital due to post-stroke complications. Khosrow Shakeri was born in
Tehran in 1938, graduated from Alborz High School, and supported Dr.
Mosaddeq in his youth, an experience and political tendency that
influenced him throughout his life. He then left Iran for the United
States where he received his BA and MA in Economics. He earned his PhD
in History from École des hautes études en sciences sociales in Paris
where he also taught Near Eastern and Iranian history for years.
Shakeri was among the first activists with the student movement outside
of Iran, a movement that later materialized as the Confederation of
Iranian Students-National Union (CISNU). Shakeri was among the
organizers and delegates of CISNU. During these years, he founded
Edition Mazdak and published literature of the Iranian Left including
twenty-one volumes of historical documents of Iranian workers and
communist movements. After the Revolution, he worked closely with Ahmad
Shamlu in Ketab-e Jom’eh and upon the closure of this publication in
Iran published Ketab-e Jom’ehha in Paris for a few years.
Kazem Alamdari, California State
University, Northridge به نقل از سایت ایران امروز تاریخ انتشار در سایت سازمان سوسیالیستهای ایران در روز جمعه ۱۹ تير ۱۳۹۴ - ۱۰ ژوييه ۲۰۱۵
|