سخن روز

سی سال گذشت

گذشتگان که دوره­های تاریخی را به بزرگ و کوچک تقسیم می کردند و سر رسیدن هر کدام آنها را مترادف تغییرات عمده می شمردند، هر سی سال را قرنی کوچک می خواندند.

گذشتن «قرن کوچک» از انقلاب اسلامی تحولی عمده در ارزیابی این واقعه به دنبال آورده است که آشکارا و بی ابهام از همه سو دیده می شود: فکر دمکراسی لیبرال و لائیک، که بختیار تنها عرضه کنندهٌ آن بود و در تب و تاب مذهبگرایی  خریداری نداشت امروز به خواست غالب ایرانیان تبدیل گشته است.  به علاوه، از آنجا که منطق ارزشی زمان نمی شناسد، عطف به ماسبق هم شده است و نقش و مقام بختیار را حتی  در نظر کسانی که در آن روزگار جز دشنام نثارش نمی کردند، بالا برده. 

طبعاً این ارجگزاری با حسرت و تأسف همراه است: حسرت از امکاناتی که فوت شد، تأسف از لطمات بیشماری که بر ایران و ایرانی وارد آمد، و حسرت توأم با تأسف از ندانستن قدر مردی که عمرش را وقف آزادیخواهی کرد  و در حساس ترین لحظات «فدای هیجان و غلیان عده ای و فرصت طلبی های عده ای دیگر» شد.

این قدرشناسی بسیار بجاست ولی تنها قدر شناسی شایسته از بختیار، و ورای وی از مصدق و ورای این هر دو از بزرگانی که انقلاب پر شوکت مشروطیت را به راه انداختند، پیگیری راه آنان و به سرانجام رساندن کوششها و فداکاری های ایشان است – زیرا نمی بایست امروز را فقط صرف بازبینی گذشته کرد و از نگاه به آینده و کوشش برای ساختن آن روی گرداند. مرور گذشته اگر با سودای تغییر آینده همراه نباشد کاری است بیهوده.

فرصت دیروز از دست ما شد اما فرصت امروز در دسترس ماست.

ایران لیبرال

2009/02/11 چهارشنبه 22 بهمن