گزارش و تحليل رخداد جمعه 27 ارديبهشت  بر مزار طالقاني

در روز جمعه 27 ارديبهشت ماه 1387 ، همزمان با چهل و هفتمين سالگرد تاسيس
نهضت آزادي ايران، ماموران امنيتي در مورد حضور اعضاي اين حزب بر مزار يكي از بنيانگذاران آن كارشكني كردند.

نيروهاي امنيتي ـ كه احتمالاً به مدد شنودهاي غير مجاز اعضاي نهضت كشف! كرده بودند كه بنابر تصميم دفتر سياسي نهضت، براي پرهيز از هرگونه درگيري و خشونت، قرار شده است كه تنها معدودي از مسئولان و اعضا با حضور بر مزار آيت الله طالقاني و خواندن قرآن، با روش و منش و آرمانهاي بنيانگذاران اين حزب تجديد پيمان كنند ـ از نخستين ساعات بامداد جمعه، با حضور در محل، مانع حضور دوستان و همرزمان آيت الله طالقاني بر مزار ايشان مي‌شدند.

همانگونه كه در اخبار رسانه هاي مستقل نيز انتشار يافت، اين جلوگيري گاهي به خشونت و اهانت مي‌گراييد و برخي از اعضاي نهضت آزادي مورد ضرب و شتم و هتاكي ماموران قرار گرفتند. 

البته، براي نهضت آزادي ايران ـ كه چهل و هفت سال از تاسيس آن بوسيله رادمرداني چون مهدي بازرگان، يداله‌ سحابي و سيدمحمود طالقاني، در ايران و سپس تأسيس شاخه‌هاي آن با همت مصطفي چمران و علي شريعتي در خارج از كشور، مي‌گذرد چنين برخوردهايي تازگي ندارد.

در دوران ستمشاهي، ماموران ساواك بارها مانع حضور مبارزان ملي بر مزار دكتر محمد مصدق مي‌شدند. در يكي از نخستين سالهاي پس از پيروزي انقلاب نيز، هنگامي كه اعضاي نهضت بر مزار آيت الله طالقاني حضور يافته بودند، مورد هجوم نيروهاي امنيتي قرار گرفتند و حتي در بيابانهاي اطراف كهريزك صحنه هاي اعدام انقلابي!! ايشان به نمايش گذاشته شد.

آخرين مورد پيشين، در فروردين ماه گذشته رخداد كه ماموران براي برگزاري مراسم سالگرد درگذشت دكتر يدالله سحابي در آرامگاه امامزاده عبدالله محدوديت ايجاد كردند. گويا محدوديتها و فشارهاي امنيتي بر اعضاي اين حزب حتي با درگذشت آنان نيز پايان نمي يابد و قدرت‌مداران حتي از جسد مبارزان آزادي نيز در هراسند.

متأسفانه، نيروهاي امنيتي بخاطر اينگونه عملكردهاي نسنجيده و نابخردانه در برابر نهادهاي قانوني پاسخگو نيستند تا بتوان شكايت از آنان را در آن نهادها پيگيري كرد و در حالي كه در سكوت بسياري از مسوولان حاكميت لبخند رضايت از اين گونه رفتارها به چشم مي‌خورد، چنين به نظر مي‌رسد كه نه تنها در قوه مجريه، بلكه در قواي قضائيه و مقننه نيز كسي در صدد برخورد با ناقضان حقوق شهروندي نيست.

در شرايط فعلي، مهم تر از اعتراض به چنين رفتارهاي نادرست بررسي و تحليل چرايي اين گونه اقدامات است تا بتوان براي تداوم فعاليت سياسي منتقدان راهبردي كارساز در برابر تماميت خواهان و اقتدارگرايان برگزيد.

به نظر مي‌رسد كه شاخه امنيتي نيروهاي اقتدارگرا، با جلوگيري از برگزاري مراسم يادبود و نكوداشت بزرگان دين و سياست در ايران و افزايش فشار بر فعالان سياسي و اجتماعي، بيش از آنكه در فكر محدود ساختن آنان باشد در صدد رساندن اين پيام به فعالان جامعه مدني است كه آستانه تحمل حاكميت به پايين ترين سطح ممكن رسيده است و حاكمان هيچ گونه فعاليتي را از مخالفان و منتقدان بر نمي تابند.

برخوردهاي اهانت‌آميز با جمعي از فعالان باسابقه سياسي بر مزار آيت الله طالقاني نيز اعلام اين نكته است كه حاكمان براي اجراي سياستهاي امنيتي و سياسي خويش از شكستن هرگونه حريمي رويگردان نيستند و در سال گذشته بارها به روش‌هاي مختلف سعي كرده‌اند كه فعالان سياسي و اجتماعي را متوجه اين ظرايف كنند.

گويا اقتدارگرايان نتايج سياست امنيتي رژيم پهلوي در سالهاي 42 تا 55 و سياستهاي امنيتي جمهوري اسلامي ايران در دهه 60 را رضايت بخش تلقي مي‌كنند و اميدوارند كه با سرخوردگي و نااميد شدن جوانان فعال در عرصه سياست از راهبردهاي اصلاح طلبانه و مسالمت‌آميز و تغيير گفتمان انتقادي مسالمت‌آميز دگرانديشان جامعه به گفتمان غير مسالمت آميز، تجربيات محمد رضا پهلوي در سالهاي دهه پنجاه و جمهوري اسلامي در دهه 60 را تكرار كنند.

ظاهراً اقتدارگرايان اميدوارند كه در صورت تغيير فضاي برخورد ميان حاكميت و منتقدان از صحنه سياست و مطبوعات و رقابتهاي انتخاباتي به مبارزات غير مسالمت آميز، خواهند توانست كه با بهره گيري از توانمندي‌هاي فيزيكي اعتراضات را آنچنان پاسخ دهند كه تا سالها جرات ابراز هرگونه اعتراضي در جامعه باقي نماند.

سران نهضت آزادي ايران، هنگامي كه در سال 42 در بيدادگاه نظام استبداد شاهنشاهي محاكمه مي‌شدند، هوشمندانه چنين آينده اي را براي رژيم سلطنتي پيش بيني كرده بودند و پس از آن كه مهندس بازرگان آشكارا به مسوولان آن رژيم هشدار داد كه " ما آخرين گروهي هستيم كه با شما به زبان قانون سخن مي‌گوييم"، آيت الله طالقاني نيز با ذكر آياتي از كلام الله مجيد آنان را نسبت به فرجام گزينش چنان روشي انذار داد. " الم تر كيف فعل ربك بعاد ... و فرعون ذي الاوتاد ...."

در آن زمان، مسولان نظام شاهنشاهي نخواستند يا نتوانستند معناي پيش بيني بزرگان
 نهضت آزادي ايران را درك كنند و سالها بعد " جزيره ثبات" شان، بر اثر بي‌اعتنايي به آن پيش بيني، آنچنان بي‌ثبات شد که با انقلاب مردمي سال 57 فرو پاشيد.

البته امروز، باتوجه به تغيير شرايط ومناسبات ملي و جهاني، بايد به حاكمان يادآوري كرد كه به اين اميد نباشند كه ما آخرين كساني باشيم كه به صورت مسالمت‌آميز مبارزه مي‌كنند. حتي اگر آنان فشارها را افزايش دهند، نسل جوان امروز ايران به چنان بلوغ و درك سياسي دست يافته است كه برای آنچه میخواهد تلاش و مبارزه میکند نه برای آنچه نمیخواهد و در این راه همچنان بر ادامه فعاليت اصلاح طلبانه و مسالمت‌آميزش پايداري خواهد ورزيد و عرصه مبارزه اصلاح‌طلبانه و مسالمت‌آميز عرصه‌اي است كه در آن اقتدارگرايان هیچ بهانه و اسلحه كارآمدي ندارند و محكوم به شكستند.

نهضت آزادي ايران