چند نکته درباره منصوب شدن آقای فرهاد رهبر به ریاست دانشگاه تهران

حنیف یزدانی عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت

چندی پیش آقای فرهاد رهبر جایگزین آیت الله عمید زنجانی شد.آقای رهبر به ریاست دانشگاه تهران منصوب شد.

صرف نظر از همه تحلیل های سیاسی و چرخش های قدرت در این ضمینه ، این تغییر از زاویه دانشگاهیان نیز قابل بررسی است.در انتصاب ایشان به این سمت همانند سایر روسای سابق دانشگاه تهران، دانشگاهیان کوچکترین نقشی را نداشتند. اما این سوالها در ذهن دانشجویان ایجاد می شود که اقای رهبر  بر چه مبنایی منصوب شده اند؟ نسبت ایشان با دانشگاه تهران چیست؟ سابقه  ایشان چه ارتباطی با ریاست دانشگاه تهران دارد؟و....

اما در این زمینه به جا است که به  نکات زیر توجه شود:

1-آزادی های مختلف همراه  یکدیگر هستند.

بر هر عقل سلیمی هویدا است که دانشگاه هنگامی می تواند به تولید علم و دانش دست یازد که از «آزادی های علمی و فرهنگی» برخوردار باشد.هنگامی که علم و دانش در جامعه ایی حرمت و ارزش بیابد زمینه علم آموزی نیز ایجاد می شود.

در نگاه مسولین تصمیم بنا به شواهد متعدد، می بینیم  که علم آموزی و علم آموزان از جایگاه معتبری برخوردار نیستند. از جمله این دلایل می توان به شمار بازداشتهای دانشجویان ، شمار فرار مغز ها ، بسته بودن فضای فرهنگی و اجتماعی دانشگاه و... اشاره کرد.

اما همه این مسائل هنگامی قابل بررسی می گردد که بدانیم که آزادی های مختلف  و گوناگون انسان از یکدیگر جدا نیستند. آزادی سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی ، صنفی و... در ادامه آزادی های علمی در دانشگاه وجود دارند. اما هنگامی که این آزادی ها از دانشگاه سلب شود مسلم است که آزادی علمی نیز از دانشگاه رخت بر می بندد. در این زمینه می توان به اخراج تعداد زیادی از اساتید دانشمند و دگر اندیش  دانشگاه تهران در زمان ریاست جناب عمید زنجانی اشاره کرد.

2-استقلال و آزادی متضمن یکدیگرند.

«منشور آزادی های آکادمیک » به عنوان میثاق نامه دانشگاهیان برای محافظت از کرامت و ارزش علم متضمن اصل اساسی استقلال دانشگاه است. استقلال بدین معنی که دانشگاه برای اداره خود از هر قدرتی بی نیاز است.و می تواند بر اساس توانایی های دانشجویان و اساتید ، با بلفعل کردن استعداد ها ، بهره وری دانشگاه را به چندین برابر برساند.

از قضا شاید به همین دلیل باشد که برترین دانشگاههای ایران حتی در بین 2000 دانشگاه برتر نیز جای ندارند.

استقلال به معنی بیان شده وقتی قابل پی گیری است که همراه با آزادی باشد. در واقع استقلال و آزادی تعریفی از یکدیگر هستند. استقلال یعنی توانایی بهره گیری از آزادی ها و آزادی عبارت است از تصمیم گرفتن جدای از هر قدرت خارجی.

بر این مبنا استقلال دانشگاه مساوی است با برقراری آزادی های علمی ، فرهنگی ، سیاسی و... در دانشگاه.

3-بر اساس نکات بالا پی می بریم که مشکلات جاری دانشگاه از جمله نبود آزادی های اساسی ، ضعف فاحش علمی ، کمبود مسائل صنفی ، بازداشت فعالین  دانشجویی و... برطرف نخواهد شد مگر انکه تغییری در طرز فکر مسولین ایجاد شود.این تغییر همانند مشکلات بایستی اساسی و زیر بنایی باشد.

در ابتدا تصمیم گیران  باید از تفکری که  دانشگاه را به عنوان مرکز بحران و خطر می پندارد دست بردارند. سپس این تغییر فکر را در عمل نشان دهند. برای مثال می توانند زمینه آزادی تمامی دانشجویان منتقد و آزادی خواه و دموکراسی طلب را ایجاد کنند . و با باز کردن فضای علمی و اجتماعی و سیاسی دانشگاه، آزادی و استقلال را به صحنه دانشگاه برگردانند ؛تا بدین وسیله کانون های فرهنگی دوباره پر رونق شوند، درب انجمن های اسلامی دانشجویان به عنوان نماد جنبش دانشجویی باز گشوده شود، نشریات دانشجویی منتقد و دموکراسی خواه بی هیچ تهدیدی چاپ شود ، انجمن های علمی از حمایت موثر برخوردار شوند ، دانشجویی به جرم فعالیت دانشجویی بازداشت یا به کمیته انظباطی احضار نشود و .....

 اما با انتصاب آقای رهبر به ریاست دانشگاه تهران درمی یابیم که نه تنها هنوز درب دانشگاههای ایران بر همان پاشنه قبلی خواهد چرخید،بلکه از عزم جدی اقتدارطلبان برای مقابله با بیان حقوق ملت ایران توسط دانشجویان خبر می دهد.