|
استقلال دانشجويان مطلوب حاکميت نيست
دکتر ناصر زرافشان
دوشنبه 19 آذر 1386
به نقل از سايت روز
ناصر زرافشان در مورد دستگير شدگان تجمع دانشجويي 16 آذر که مي
گويد برگزار کنندگان آن"دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب" بودند، اين
است: "همه دانشجو هستند. نام دانشکده ها، سال تحصيلي و مشخصات دقيق همه
آنها را داريم.تعداد بازداشت شدگان حدود 32 نفر است؛ که البته در مورد
اسامي يکي دو نفر ترديدهايي وجود دارد و قطعيت اينکه دستگير شده باشند،
مشخص نيست. به غير از اين هويت بقيه کاملا مشخص است؛ به همين علت من نمي دانم
منظور از "مشتي آشوب طلب" و يا "با کارت مجعول" چيست. البته اسمي در بيانيه
وزارت اطلاعات نيامده؛ ولي اگر منظورشان، جريان دانشگاه است بايد بگويم
دستگيرشدگان مصداق هيچکدام از اين موارد نيستند. همه دانشجو هستند و ديروز
و پريروز هم دانشجو نشده اند. تقريبا هويت همه آنها در فعاليت هاي دانشجويي،
روشن است.
همزمان با دستگيري ده ها دانشجو، متعلق به جناح "چپ" در دانشگاه هاي مختلف
کشور، وزارت اطلاعات جمهوري اسلامي در روز 16 آذر با انتشار اطلاعيه اي از
دستگيري"تعدادي اخلال گر" و "معاندين نظام" خبر داد که قصد داشتند "فضاي
علمي و فرهنگي دانشگاه را به آشوب و اغتشاش بکشانند." درمورد اين اتهامات
با ناصر زرافشان، وکيل اين دانشجويان گفت و گو کرده ايم. ناصر زرافشان با
تاکيد بر دانشجو بودن دستگير شدگان، مي گويد: "اميدوارم اين مورد هم از آن
مواردي نباشد که ابتدا لباس را خيلي گشاد دوخته اند و بعد سعي مي کنند تن
را براي اينکه با لباس بخواند، چاق و لاغر کنند."
زرافشان که خود به علت وکالت پرونده "قتل هاي زنجيره اي" سال هاي زيادي را
در زندان گذرانده، در مصاحبه با روز با تاکيد بر عزم راسخ اش بر دنبال
کردن اين پرونده، از "استقلال جنبش دانشجويي" از بخشي از جريانات وابسته به
حکومت نيز گفته و همچنين اينکه: "اين تغيير نگرش براي برخي هامطلوب نبوده؛
و علت تفاوت نوع برخورد امسال با دانشجويان به اين تحول دروني جنبش
دانشجويي باز مي گردد."متن مصاحبه در پي مي آيد.
نظر ناصر زرافشان در مورد دستگير شدگان تجمع دانشجويي 16 آذر که مي گويد
برگزار کنندگان آن"دانشجويان آزادي خواه و برابري طلب" بودند، اين است: "همه
دانشجو هستند.
نام دانشکده ها، سال تحصيلي و مشخصات دقيق همه آنها را داريم.تعداد
بازداشت شدگان حدود 32 نفر است؛ که البته در مورد اسامي يکي دو نفر
ترديدهايي وجود دارد و قطعيت اينکه دستگير شده باشند، مشخص نيست. به غير
از اين هويت بقيه کاملا مشخص است؛ به همين علت من نمي دانم منظور از "مشتي
آشوب طلب" و يا "با کارت مجعول" چيست.
البته اسمي در بيانيه وزارت اطلاعات نيامده؛ ولي اگر منظورشان، جريان
دانشگاه است بايد بگويم دستگيرشدگان مصداق هيچکدام از اين موارد نيستند.
همه دانشجو هستند و ديروز و پريروز هم دانشجو نشده اند. تقريبا هويت همه
آنها در فعاليت هاي دانشجويي، روشن است. به همين دليل اميدوارم اين مورد
هم از آن مواردي نباشد که ابتدا لباس را خيلي گشاد دوخته اند و بعد سعي مي
کنند براي اينکه تن با آن لباس بخواند، آن را چاق و لاغر کنند. در واقع
تند رفته اند و حالا با اين عناوين غلاظ و شداد مي خواهند برخوردي را که
با اين جريان شده، توجيه کنند".
از زرافشان در مورد علت اين انکارها، بخصوص در مورد جرياني به وضوح
دانشگاه، مي پرسم. پاسخ وي اين است:
نظر شخصي من اين است که ظرف يک سال و نيم گذشته به دنبال سرخوردگي ها از
الگوها و وعده هاي قبلي، بخصوص در ميان جماعت دانشجويي که اين مسئله زودتر
از ديگر جريان هاي اجتماعي خود را در آن نشان داد، مقداري تغيير نگرش نسبت
به مسائل به وجود آمد. يعني جريان دانشجويي متوجه شد که به بالا نگاه کردن
و منتظر تحول ماندن در در برخورد قدرت ها، ديگر کافيست.
بايد يک مقداري پايين آمد و به خواسته هاي مردم و سازماندهي مردم، حول اين
خواسته ها و همچنين پايگاه مردمي، فکر و در مورد آن کار کرد. اين تغيير
نگرش ظاهرا براي برخي ها مطلوب نيست و دليل تفاوت نوع برخورد امسال با
دانشجويان هم به اين تغيير و تحول بر مي گردد. در واقع برخورد امسال نسبت
به سال هاي قبل بي سابقه بود. بخصوص که 16 آذر، نماد مقاومت جريان دانشجويي
در برابر ديکتاتوري رژيم گذشته و سلطه بيگانه است. لذا من نمي دانم اين
عناد آشکار با 16 آذر و جريان دانشجويي را چطور مي توان توجيه کرد.
شايد در اين شرايط عناد زياد با آمريکا مطلوب نباشد...
ظاهرا نتيجه اي غير از اين نمي شود گرفت.برخوردها و حرکاتي که شد، هيچ
توجيه قانوني ندارد. در همين ارتباط دو تن از دانشجويان براي صحبت در مورد
وضعيت دوستان دستگير شده شان و اعلام وکالت آنها پيش من آمده بودند. من چون
در منزل فرم وکالت نامه نداشتم براي تنظيم وکالت نامه همراه آنان به طرف
دفترم راه افتاديم. اما در نيمه راه در محاصره چند اتومبيل قرار گرفتيم.
آنها ابتدا آن دو دانشجو را از من جدا کردند و بعد در حاليکه مرا نمي
شناختند وارد منزل من شدند. هر چه نوشته، ترجمه و چيزهايي از اين دست ـ
حتي دفاتر تلفن ـ بود را جمع کردند و بردند.
در حاليکه براي بازرسي خانه، دستور قضايي لازم است و براي دستور قضايي هم
بايد پرونده اي وجود داشته باشد و اتهامي متوجه شخص باشد؛ تازه مقدمه
طبيعي همه اينها اين است که هويت فرد روشن و محرز باشد؛ اما آنها تا زماني
که وارد منزل من شدند، نمي دانستند هويت من چيست.اينها همه قانون شکني است.
البته بعد از اينکه صورت جلسه کردند در ميانه راه به آنها گفتند بردن من
منتفي است. آنها هم به من گفتند شما برگرديد، اگر ضروري بود خبرتان مي کنيم
ولي وسايلم را بردند. اين برخوردها با کدام معيار و با کجاي آيين دادرسي
کيفري مي خواند؟
به اين ترتيب زرافشان چگونه انتظار دارد از اين دانشجويان که احتمالا به
آنها دسترسي هم نخواهد داشت، دفاع کند؟ پاسخ وي اين است:
کار من وکالت است. اين وظيفه من است. اينها هم موکل من هستند؛ در نتيجه من
به وظيفه قانوني خود عمل مي کنم؛ ضمن اينکه در هر حال ما هيچ کاري را به
شرط موفقيت قطعي که انجام نمي دهيم. انجام وظيفه مي کنيم. من اعلام وکالت
کرده ام و در اولين لحظه اي هم که بتوانم آن را ثبت مي کنم.
ولي اين نوع برخوردها، رابطه حکومت و مردم را به چه سمت مي برد؟
به همان سمتي که اخيرا در بعضي نشريات شاهدش بوديم؛ نشرياتي که روزگاري
داعيه اصلاح طلبي هم داشتند، نشسته اند و عليه جريانات اجتماعي خط و گرا و
نشاني مي دهند. آن هم در شرايطي که آنچه اتفاق افتاده و شيوه عملکرد جماعت،
بي سابقه بوده است. رفتن به داخل دانشگاه و دستگيري دانشجويان در داخل
دانشگاه ها!به اين ترتيب، تضادها رو به تشديد مي رود.
شکل گيري گروه هاي مختلف در درون دانشگاه از ديد ناصر زرافشان، چنين
تحليلي دارد:
وجود گروه هاي مختلف در دانشگاه خود يکي از دلايل فروپاشي وضع سابق است؛
وضعيتي که جريان تحکيم وحدت، در واقع اسب سواري بخشي از خود حاکميت بود.
اما اينک اين وضع تغيير کرده، آن توهم از بين رفته و تنوع گروه ها هم از
نتايج اين وضعيت است. در واقع دانشگاه به سمتي مي رود که اقتضائات جامعه
ايجاب مي کند.اين مفهوم، مفهومي است قدرتمند که عمل هم مي کند. مهم نيست
که به لحاظ کمي، هر کس در فلان روز مي تواند چند نفر را دور خود جمع کند،
مهم اين است که جريان دانشجويي که زماني مرکب بخشي از حاکميت بود که از آن
بار مي کشيد و به آن مي خنديد ـ همان هايي که حالا بعضي از آنها به
مسئولين خط مي دهند که اينها چنين اند و آنها چنان و بايد کوبيدشان ـ امروز
حساب خود را با اينها تسويه کرده و به اقتضائات جامعه توجه پيدا کرده است.
سمت آينده، اين سمت است.
و سئوال آخر:به جنبش مستقل دانشجويي اميد داريد؟
من به جامعه و مردم اميد دارم.