قطعنامه ي پاياني نشست دفتر تحكيم وحدت

مقدمه:

نشست سراسري دفتر تحكيم وحدت در روزهاي 28 و 29 آبان در شرايطي برگزار شد كه دو عضو شوراي مركزي اين تشكل منتقد دانشجويي آقايان علي نيكو نسبتي و علي عزيزي در بازداشت به سر مي برند و تاوان اعتراضات اخير دانشگاه هاي كشور به دولت احمدي نژاد و ساير نهادهاي قدرت را مي پردازند.

در كنار آنها نام دانشجويان بسياري به گوش مي رسد كه مدتهاست در بازداشت هستند نظير احسان منصوري، احمد قصابان ، مجيد توكلي ، هدايت غزالي ، صباح نصری ، ياسر گلي ، سپيده پورآقايي ، هادی حمیدی شفیق ، مهدی نوری و .... كه به همين دليل اين نشست با عنوان همبستگي با دانشجويان دربند و شعار" دانشگاه تنها نيست" برگزار گرديد تا نمايندگان نزديك به 40 انجمن اسلامي دانشجويان از سراسر كشور با ارائه ي نظرات خود راهي براي آينده ي فعاليت هاي جنبش دانشجويي بيابند .

فضاي كلي كشور و رويكرد حاكميت

با آغاز سال تحصيلي از پس تابستان گرمي كه درآن شاهد بازداشت اعضاي شوراي مركزي تحكيم و عده اي ديگر از اعضاي اين اتحاديه و نیز سازمان ادوار تحكيم وحدت و پلمپ دفتر اين سازمان بوديم ، همچنان شاهد تداوم رويكرد حذفي حاكميت به جريانات مستقل و منتقد دانشجويي هستيم . ادامه ي خط انحلال انجمن هاي اسلامي ، بازداشت دانشجويان فعال ، توقيف نشريات دانشجويي و احضار به كميته هاي انضباطي و صدور احكام جديد و سنگين محروميت از تحصيل نشانگر اراده و عزمي جدي در ساختار قدرت بود كه با تمام توان براي خاموشي هر صداي منتقد و معترضي در دانشگاه هاي كشور تلاش مي كند.

به نظر مي رسد جناح حاكم به ويژه دولت نهم در ادامه ي بحران آفريني هاي خود به سرعت به سوي جنگ حركت مي كنند و بي توجه به آسيب ها و خطرات فراواني كه كشور را تهديد مي كند ، مي كوشند با بدست آوردن بهانه اي چون جنگ بر شدت نظامي سازي ساخت قدرت در كشور افزوده و راهي براي افزايش سركوب چهره ها و گروه هاي منتقد و نيز فرار از پاسخگويي به مطالبات اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي مردم بيابند. در واقع حاكميت پرونده ي هسته اي را سد محكمي مي داند كه ايستادگي بر آن مانع باز شدن پرونده ي حقوق بشر مي شود چرا كه در مورد مساله ي حقوق بشر امكان بسيج مردمي را نخواهند يافت . از سوي ديگر تحليل استراتژيست هاي نظام بر اين است كه اگر بحران مشروعيت و بحران كار آمدي فعلي با بحران اقتدار همراه شود ، امكان ايستادگي در برابر مطالبات و خواسته هاي مردمي را نخواهند داشت و به همين دليل اجراي سياست " النصر بالرعب "و حكومت بر پايه ي وحشت در دستور كار قرار گرفته است .

در اين ميان گرو ه هاي دموكراسي خواه و تحول طلب نيز به نوعي سر در گم و بي برنامه بوده و در شرايط "تعليق استراتژي" به سر مي برند . از سويي سياست اصلاحات انتخابات محور در دوره ي 8 ساله ي دولت اصلاحات ناكام شده و ناكارآمدي آن روشن گرديده  و از سوي ديگر راهكار جايگزيني ارائه و فراگير نشده است.

روشنفكران بي توجه به مسائل و مشكلات جامعه به انزوا رفته و مردم در دوران ياس و سر خوردگي پس از دوره ي اصلاحات به سر مي برند و توجه چنداني به مسائل سياسي ، اجتماعي نداشته و حتي نسبت به خطر وقوع جنگ بي تفاوت هستند . ساير جنبش هاي اجتماعي نظير جنبش زنان ، اقوام ، جنبش هاي صنفي كارگران و معلمان با وجود برخي تحركات مفيد و ارزشمند همچنان در مراحل اوليه شكل گيري قرار داشته و هنوز به طور مشخص صاحب هويت و توان اجتماعي لازم نشده و از بلوغ كافي براي هدايت پتانسيل مطالبات اقشار مختلف مردم برخوردار نيستند.

نگاهي به دفتر تحكيم وحدت

الف ) اهداف و اولويت ها : دفتر تحكيم وحدت به عنوان بخشي از جنبش دانشجويي و بزرگترين تشكل منتقد و دموكراسي خواه دانشجويان همچون ساليان اخير آزادي ، عدالت ، دموكراسي و حقوق بشر را آرمانهاي اصيل خود مي داند و در بيانيه آغاز سال تحصيلي خود اولويت هاي سال جاري را به شرح ذيل اعلام داشته است :

1. دفاع از آزاديهاي آكادميك و تلاش براي زمينه سازي تحقق انديشه ي دانشگاه مستقل از قدرت

2. همبستگي با ساير جنبشهاي اجتماعي و حساسيت بيشتر نسبت به آسيب هاي اجتماعي

3. رويكرد مدني نسبت به حوزه ي سياست و نفي كاركرد حزبي و اپوزيسيوني در اين عرصه

4. توجه بيشتر به انسجام تشكيلاتي و ارتباطات دروني اتحاديه و افزايش توان تئوريك اعضاء

ب) وضعيت دروني اتحاديه : دفتر تحكيم وحدت به عنوان اتحاديه اي متشكل از انجمن هاي اسلامي در ساليان اخير با مشكلات فراواني روبه رو بوده است كه از جمله ي آنها تلاش براي انحلال انجمن هاي اسلامي و قطع بودجه و مجوز آنها مي باشد. با اين حال اين مساله از سوي اعضاي دفتر تحكيم وحدت به عنوان يك فرصت تاريخي ( و نه تهديد) نگريسته شده تا گذار از پارادايم وابستگي به پارادايم استقلال به خوبي صورت پذیرد و فرهنگ سازماني جديدي متناسب با دوره ي جديد در ميان اعضاء و فعالان شكل گيرد. برگزاري نشست اتحاديه با كمك برخي نيرو هاي تحول خواه و خوشنام ، همراه با تامين مالي آن از سوي شركت كنندگان و همكاري انجمن هاي شهر تهران براي اسكان نمايندگان انجمن هاي شهرستانها بيانگر دوران جديدي از فعاليتها بود كه در آن عدم وابستگي به بودجه و مجوز حاكميت نه به صورت يك محدوديت كه در قالب يك ارزش تشكيلاتي از سوي اعضاء درك شده است. در واقع اين نشست فراتر از نتايج مقطعي آن ، ارائه ي مدلي براي عصر جديد فعاليت هاي دفتر تحكيم وحدت بود.

جمع بندي مجموعه

اعضاي انجمن هاي سراسر كشور در اين نشست به توصيف ديدگاه هاي خود در مورد مسائل مختلف سياسي ، اجتماعي و فرهنگي پرداختند كه سر فصل اين مسائل چنین است:

1. از نظر اعضاي اتحاديه مساله ي جنگ احتمالي كه با برخي بي تدبيري هاي مسوولين و نيز ميل جدي جنگ افروزان داخلي و خارجي به ماجراجويي ، ايران در آستانه آن قرار گرفته ، باید در دستور کار فعالیتهای آینده قرار گیرد. جنبش دانشجویی در تمام دنیا با ویژگی صلح خواهی  شناخته مي شود و توجه جدي تر افكار عمومي به اين مساله تنها در سايه ي يك عزم ملي ممكن خواهد شد.

2. دفاع همه جانبه از حقوق بشر تنها در صورتي امكانپذير است كه به خواسته هاي هويت طلبان ترك و كرد و .... توجه شود. روشنفكران و فعالين مركز گرا در ساليان اخير توجه چنداني به اين مساله نداشته اند و به نظر مي رسد كه جنبش دانشجويي به عنوان جرياني پيشتاز وظيفه دارد تا زمينه هاي گفتگو درباره ي اين مساله را فراهم نمايد . فراموش نكنيم كه بخش فراواني از هويت طلبان و فعالاني كه دغدغه ي اصلي آنها مسائل قومي است به دنبال حقوق برابر براي همه ي ايرانيان هستند و حمايت دانشجويان از آنها مي تواند در شكسته شدن فضاي بي اعتمادي ميان هويت طلبان و دموكراسي خواهان موثر باشد.

3. فشار بر اقليت هاي مذهبي در ساليان اخير شدت بيشتري يافته و تبعيض فراواني در مورد آنها اعمال مي شود. مشكلات جدي در زمينه ي تحصيلات عالي ، اشتغال و نداشتن فرصت هاي برابر توجه بيشتر دانشجويان به اين مساله را مي طلبد.

4. افزايش اعدام ها در سال اخير از روند صعودي برخوردار بوده و نگراني فعالان حقوق بشر را بر انگيخته است . صدور حكم اعدام براي عدنان حسن پور روزنامه نگار جوان كرد و نيز عده ي ديگري که از سوي حاکمیت به عنوان " اراذل و اوباش " خوانده مي شوند به همراه پخش صحنه هاي اعدام از رسانه ي ملي وجدان عمومي را جريحه دار كرده است.

5. شرايط عمومي كشور در آستانه ي انتخابات مجلس هشتم بيانگر آن است كه تصميمي در جهت بهبود وضعيت كشور از لحاظ آزاديهاي سياسي ، اجتماعي و مدني گرفته نشده و به نظر مي رسد كه همه تلاش حاکمیت معطوف به شكل دادن مجلسي فرمايشي تر از دوره ي هفتم و انسداد بيشتر سياسي است. از نگاه برخي حاضرين در اين نشست تبيين شرايط انتخابات آزاد از سوي دانشجويان و آگاهي بخشي در اين باره از وظايف جريانات منتقد دانشجويي خواهد بود.

6. كارگران ومعلمان از حق داشتن سنديكا و تشكل هاي صنفي برخوردار نيستند و وضعيت معيشتي طبقه ي محروم جامعه بر اثر سياست هاي ناكارامد دولت نهم هر روز سخت تر مي شود . نقد و بررسي كارشناسانه و اعتراض به اين سياست ها مي تواند بخش مهمي از فعاليت هاي آينده تشكل هاي دانشجويي را به خود اختصاص دهد.

7. تدوين آيين نامه هاي جديد براي نشريات دانشجويي به گونه اي است كه محدوديت هاي بسياري جهت كسب مجوز ، انتشار و ادامه ي فعاليت نشريات دانشجويي به عنوان زبان گوياي دانشجويان در نظر گرفته شده است . به نظر مي رسد كه خواسته ي اصلي دولتمردان دانشگاهي است كه در آن تنها نشريات وابسته و خودي امكان انتشار داشته باشند.

8. اعمال سهميه بندي جنسیتي به صورت آزمایشی در كنكور سال 86 و شرايط سخت خوابگاه هاي دختران به همراه محدوديت هاي روز افزون و سليقه اي براي پوشش آنها از مسائلي است كه نياز به توجه جدي تر فعالان دانشجويي دارد.

9. رسيدگي بيشتر دفتر تحكيم وحدت به مسائل و مشكلات انجمن ها ي شهرستان ها و تاكيد بر برگزاري برنامه هاي همزمان با محور هاي يكسان در سراسر كشور از ديگر خواسته هاي اعضاي شوراي عمومي اين تشكل دانشجويي است.

برنامه هاي آينده

با در نظر گرفتن نظرات فعالان اتحاديه و با توجه به مسائل مطرح شده در نشست ، تصميماتي در مورد فعاليت هاي آتي دفتر تحكيم وحدت گرفته شده كه برخي از آنها به شرح ذيل مي باشد.

1. برنامه هاي سراسري در هفته ي دانشجو : به نظر مي رسد كه افزايش برخورد هاي حاكميت با فعالان دانشجويي اثر چنداني بر انگيزه ي دانشجويان براي دفاع از حقوق دانشگاهيان و ساير اقشار اجتماع نگذاشته و آنها همچنان پيگير مطالبات بدنه ي دانشجويي خواهند بود .تعداد زياد دانشجويان دربند ، محروم از تحصيل و ممنوع الورود به همراه شرايط حساس كشور و حاكميت فضاي سركوب و اختناق سبب مي شود تا برنامه هاي انجمن هاي اسلامي در هفته ي دانشجو با محور هايي مشترك و پر شورتر از هميشه در سراسر كشور برگزار شود.

2. تلاش براي صلح : بي توجهي و بي خبري افكار عمومي از پيامدهاي جنگ احتمالي و يا تحريم هاي شديد اقتصادي به دليل سانسور شديد خبري در داخل كشور و نا اميدي بخش بزرگي از فرهيختگان و نخبگان نسبت به امكان تاثير گذاري بر اراده ي معطوف به جنگ طرفين درگير از دلايل مهم شكل نگرفتن جنبش صلح در ايران مي باشد. تلاش فعالان دانشجويي با توجه به گستردگي حوزه ي اثر آنها در دانشگاه و جامعه در شكستن فضاي فعلي و كمك به فراگير شدن گفتمان صلح مبتني بر حقوق بشر  بی تاثير نخواهد بود.

3. كميسيون اقوام : همان گونه كه تشكيل كميسيون زنان دفتر تحكيم وحدت در سال 84 گام موثري در نزديكي ديدگاه هاي جنبش دانشجويي و جنبش زنان بود ، ضرورت راه اندازي كميسيوني براي همبستگي بيشتر دانشجويان دموكراسي خواه و هويت طلبان احساس مي شود . اين كميسيون مي تواند زمينه ساز گفتگوي جدي فعالان با يكديگر بوده و در يافتن راه حل مناسبي براي همسويي نظري و عملي همه كساني كه به موارد مصرح در اعلاميه ي جهاني حقوق بشر پايبند هستند موثر باشد.

4. كمپين دفاع از آزاديهاي آكادميك :كمپين يك مليون امضاء موفق شده تا از نظر شكلي ، ساختاري مناسب براي جنبش هاي مدرن و متناسب با فضاي متكثر و خاص امروز جامعه ي ايران ارائه دهد. از سوي ديگر دفاع از آزاديهاي آكادميك به عنوان اولويت نخست دفتر تحكيم وحدت در سال جاري شامل مسائلي چون: امكان حق ادامه ي تحصيل تنها با توجه به صلاحيت علمي ، آزادي تشكل هاي مستقل دانشجويي ، انتشار آزاد نشريات دانشجويي، امكان استفاده از اساتيد دگر انديش و .... مي تواند مبناي حد اقلي مناسبي براي ايجاد اتحاد در ميان همه ي دانشجويان باشد . از اين رو مقرر گرديد تا كميته اي متشكل از فعالان اتحاديه ضمن همفكري با ساير فعالان منتقد دانشجويي منشور آزادي آكادميك را تدوين نموده و زمينه ساز راه اندازي كمپين آزادي آكادميك شوند.

5. افزايش ارتباطات منطقه اي : جلوگيري از برگزاري نشست هاي تشكيلاتی اتحاديه ي انجمن هاي اسلامي در داخل دانشگاه ها در ساليان اخير سبب كمرنگ شدن ارتباطات دروني اعضاء گرديده و نيافتن راه چاره اي براي اين مساله مي تواند موجب تضعيف مجموعه ي دفتر تحكيم وحدت در سال هاي بعد شود. به همين خاطر افزايش ارتباطات دانشگاههاي نزديك به يكديگر و برگزاري نشست هاي منطقه اي راه حل مناسبي است كه در دستور كار واحد تشكيلات دفتر تحكيم وحدت مي باشد.

6. نشست موضوعي غير متمركز : با توجه به اینکه  برگزاری جلسات بحث و بررسی موضوعی در دانشگاه ها با دشواریهای خاص خود رو به رو است ، به منظور تقويت بنيه تئوريك فعالان دفتر تحكيم وحدت و با اتكاء به راههاي ارتباطي جدیدتر نظير اينترنت، برگزاري نشست هاي مجازي در زمينه ي موضوعات مورد نياز به شكل غير متمركز و برقراری ارتباط غیرمستقیم اندیشمندان و صاحب نظران با اعضا و دانشجویان از برنامه هاي آينده ي واحد آموزش و مطالعات اتحاديه مي باشد.

و اينك آغازي دوباره

در پايان اراده ي پولادين دانشجوياني كه شكنجه مي بينند و حبس مي كشند اما پا پس نمي كشند وميدان را براي تاختن اسب جباراني سرمست از قدرت خالي نمي كنند را ارج مي نهيم و سر تعظيم و احترام در مقابل ياران دربندمان فرود مي آوريم چرا كه

آنجا كه عشق غزل نيست

كه حماسه اي است

هر چيز را صورت حال باژگونه خواهد بود

زندان باغ آزاده مردمان است و

شكنجه و تازيانه و زنجير

نه وهني به ساحت آدمي

كه معيار ارزش هاي اوست

دفتر تحكيم وحدت

آذر 1386