|
نشريه اينترنتي جنبش
سوسياليستي |
گزارش مراسم بیست و هشتمین سالگرد وفات
آیت الله طالقانی در حسینیه ارشاد
میزان: در مراسم بیست و هشتمین سالگرد وفات آیت الله طالقانی که عصر روز دوشنبه برگزار شد، هاشم صباغیان، علی اصغر غروی، عزت الله سحابی، احمد صدر حاج سید جوادی، حسین شاه حسینی و مهرنوش بسته نگار به سخنرانی پرداختند. ... غروی: طالقانی با ایجاد حکومت مطلقه مخالف بود ... بسته نگار: لایحه حمایت از خانواده هم ناقض عدالت اجتماعی است و هم ناقض عدالت جنسیتی ... سحابی : طالقانی سوسیال دموکرات بود ...
در مراسم بیست و هشتمین سالگرد وفات آیت الله طالقانی که عصر روز دوشنبه برگزار شد، هاشم صباغیان، علی اصغر غروی، عزت الله سحابی، احمد صدر حاج سید جوادی، حسین شاه حسینی و مهرنوش بسته نگار به سخنرانی پرداختند.
در ابتدای مراسم مهندس هاشم صباغیان عضو شورای مرکزی نهضت آزادی ایران به ایراد سخنرانی پرداخت که متن سخنرانی ایشان به صورت کامل در خبری دیگر منتشر خواهد شد.
غروی:
طالقانی با ایجاد حکومت مطلقه مخالف بود
در ادامه مراسم دکتر علی اصغر غروی، عضو شورای مرکزی نهضت آزادی ایران و از روشنفکران دینی اصفهان با موضوع «آزادی در اندیشه و تفکر طالقانی» سخنرانی کرد.
غروی با طرح این پرسش که آیا روشنفکران دینی خود را به پیشگامان این مکتب وابسته می دانند یا خیر، اظهار داشت: با توجه به آنکه روشنفکران دینی دارای رهبری فکری خاصی نیستند و دچار پراکندگی در افکار شده اند، آیا اندیشه های دینی پیشگامانی چون طالقانی می تواند حلقه واسطه روشنفکران دینی بشود؟
وی گفت: می شود در تفکر اختلاف نظر داشت اما به وحدت رویه رسید. روشنفکران دینی بیشتر باید به تولید رویه بپردازند و در همه موضوعات به تعاریف واحدی دست یابند.
غروی با تاکید بر اینکه مبارزات آزادی خواهی از پنج دهه پیش از مشروطه در ایران آغاز گشته است، گفت: «اگر ما امروز در رسای طالقانی در این مکان جمع شده ایم در حقیقت در رسای آزادی هم می گرییم. امروز نظرات طالقانی در اثبات این مطلب که دین اساسا دشمنی خاصی با آزادی ندارد و حتی برای رهایی و آزادی انسان آمده است، بسیار مفید می باشد.»
عضو شورای مرکزی نهضت آزادی افزود: «طالقانی از آزادی های فطری آحاد ملت سخن می گفت و دین را ضد هرگونه خودکامگی و استبداد می دانست. او به صراحت با وضع هرگونه قوانین محدود کننده آزادی ها و ایجاد یک حکومت مطلقه و مستبدانه شدیدا مخالفت می کرد و این مخالفت را نیز با سخنان صریح خود و با رفتار خود به خصوص در مجلس اول خبرگان نشان داد. »
غروی با بیان اینکه طالقانی در هنگام طرح اصل ولایت فقیه در مجلس اول خبرگان نظرات خود را به صورت کتبی در اختیار هیات رییسه آن مجلس قرار داد، اظهار داشت: «استناد طالقانی در مخالفت با اصل ولایت فقیه این بود که در طول تاریخ اسلام هیچ گونه شاهدی نداریم که حاکمان با استناد به آیات و احادیث به قدرتی مافوق شرع و قانون دست یابند. درحالیکه افرادی چون آذری قمی در تعریف ولایت مطلقه فقیه می گفتند که حتی می تواند توحید را نیز تعطیل کند.»
بسته نگار:
لایحه حمایت از خانواده هم ناقض عدالت اجتماعی است و هم ناقض عدالت جنسیتی
در ادامه مراسم مهندس مهرنوش بسته نگاراز فعالان ملی مذهبی به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی با اشاره به اینکه قوانین موجود در فقه اسلامی بر اساس ذهنیت زمانی و مکانی فقها از زنان شکل گرفته است، گفت: اگر فقه کنونی نتواند تغییراتی در نطریات خود ایجاد کند، اقبالش را از دست خواهد داد.
بسته نگار با تاکید بر اینکه در بازخوانی قوانین دینی باید به تفکیک پوسته های ظاهری از روح قوانین پرداخت، اظهار داشت: اجتهاد باید بر اساس روح قوانین صورت پذیرد و روح قوانین باید از عرضیات و پوسته ها جدا شود.
وی با اشاره به اینکه طالقانی سوره نساء را سوره تحدید زوجات می دانست و نه تعدد زوجات، گفت: آیات این سوره زن را همچون مرد دارای حق و قسط برابر معرفی می کند. ازدواج باید با قسط و عدل آغاز شود. از نظر اسلام اصل بر اشتراک زن و مرد در حقوق عمومی است.
بسته نگار افزود: طالقانی معتقد بود مهجوریت و خانه نشینی زنان معلول اوضاع اجتماعی و سیاسی جامعه است و ربطی به دین ندارد.
این فعال اجتماعی زنان ضمن اعتراض به لایحه حمایت از خانواده گفت: لایحه ای که در مجلس با عنوان لایحه حمایت از خانواده مطرح شده است، هم ناقض عدالت اجتماعی است و هم ناقض عدالت جنسیتی و معنی آن این است که مردان متمکن و ثروتمند می توانند به هرزگی اخلاقی بپردازند.
وی همچنین در اعتراض به سهمیه بندی جنسیتی دانشگاه ها اظهار داشت: معنی این طرح این است که تاوان بی انگیزگی پسران در رفتن به دانشگاه ها را باید دختران بپردازند.
شایان ذکر است که در این مراسم به مناسبت نودمین سال میلاد دکتر احمد صدر حاج سید جوادی، برنامه ای برای تجلیل از یک عمر خدمات و مبارزات وی برگزار شد که خبر آن به صورت جداگانه منتشر خواهد شد.
سحابی :
طالقانی سوسیال دموکرات بود
مهندس عزت الله سحابی به عنوان آخرین سخنران مراسم به بحث درباره آرا و عقاید طالقانی پرداخت.
این فعال سیاسی با بیان اینکه طالقانی بیش از هرکسی با قرآن مانوس بود، چهار خصلت قرآنی را اینگونه بر شمرد: 1- ظلم ستیزی 2- یاد فقیران کردن و غم محرومان خوردن، 3- اهل خدمت بی منت و بی پاداش بودن و 4- اهل تسامح و تساهل بودن و دوری از خشونت و تعصب.
سحابی افزود: طالقانی به دلیل انس با قرآن دارای تمام این خصلت ها بود.
عضو شورای فعالان ملی مذهبی با بررسی کتاب اسلام و مالکیت اظهار داشت: طالقانی در آغاز نگارش این کتاب مالکیت فردی را امری فطری می دانست اما مالکیت بر ابزار تولید را منشاء شر و ظلم قلمداد می کرد. او به تدریج و با آشنایی با نظام سیاسی شوروی به این نتیجه رسید که مسئله مبارزه با ثروتمندان و مسئله سوسیالیسم اگر در اختیار دولت قرار بگیرد به این معناست که هم قدرت سیاسی و هم قدرت اقتصادی در دستان دولت است و در این بین مردم برده و اسیر دولت خواهند بود.
سحابی با بیان اینکه قرآن بر خصلت امر به معروف و نهی از منکر تاکید ویژه ای دارد، گفت : امر به معروف و نهی از منکر به معنای آزادی بیان و آزادی افکار است چرا که تنها در چنین شرایطی است که مردم می توانند حاکمان با معروف امر و از منکر نهی کنند.
وی افزود: حریت طالقانی نیز به دلیل داشتن خصلت امر به معروف و نهی از منکر بود. داشتن این خصلت هزینه دارد و به همین دلیل است که قرآن به اینگونه افراد توصیه به صبر کرده است.
این روشنفکردینی اظهار داشت: افکار طالقانی برای رسوخ در اجتماع نیاز به یک پایگاه اجتماعی مناسب داشت و آن هم شوراهای اجتماعی بود. فرق شورا با محافل روشنفکری در این است که در آن ها مردم مسئولیت دارند و بحث ها باید به نتایج عملی و تصمیم گیری بیانجامد.
سحابی افزود: از دید طالقانی افراد در شوراها در همه حقوق برابرند. هم در حق اظهار نظر در مسائل کشور و هم در اعتراض. ویژگی دیگر شوراها در این است که تنها طلب حق نمی کنند بلکه در برابر این حق مسئولیت و تکلیف هم دارند.
مدیر مسئول نشریه ایران فردا گفت: طالقانی در حقیقت اقدام به پایه گذاری یک مکتب کرد. او بیش از آنکه لیبرال دموکرات باشد، سوسیال دموکرات بود.
تجلیل از دکتر احمد صدر حاج سید جوادی در مراسم بیست و هشتمین سالگرد وفات آیت الله طالقانی
در مراسم بیست و هشتمین سالگرد وفات آیت الله طالقانی ازیک عمر مبارزه و خدمات دکتر احمد صدر حاج سید جوادی، حقوقدان، روشنفکر دینی و عضو موسس و فعال نهضت آزادی ایران قدردانی و تجلیل به عمل آمد.
در این برنامه حسین شاه حسینی عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران به نمایندگی از احزاب و گروه های سیاسی لوح های یادبودی را تقدیم دکتر حاج سید جوادی کرد. همچنین ابای آیت الله زنجانی از طرف شاه حسینی و عصای طالقانی از طرف خانواده طالقانی به حاج سید جوادی اهدا شد.
در این مراسم شاه حسینی گفت: پس از کودتاب 28 مرداد به دلیل اقدامات روحانیت علیه رهبر ملی ایران، مردم به ایشان بدبین شده بودند، اما افرادی چون طالقانی و زنجانی سعی نمودند تا بار دیگر رابطه ای صمیمانه میان مردم و روحانیت ایجاد کنند. انقلاب ایران مدیون تلاش های افرادی چون طالقانی و زنجانی است.
وی افزود: باید پرسید که چه کسانی جز طالقانی و زنجانی حرکت حمایت و کمک به مردم فلسطین را آغاز کردند و این آقایان که امروز مدعی حمایت از فلسطین هستند آن روز کجا بودند؟
عضو شورای مرکزی جبهه ملی اظهار داشت: در زمانی که غالب روحانیت معترض به حضور زنان در عرصه سیاسی کشور بودند، طالقانی در کنگره جبهه ملی از حضور و شرکت زنان در انتخابات دفاع کرد.
شاه حسینی ضمن تجلیل از فعالیت های احمد صدر حاج سید جوادی، گفت: زندگی حاج سید جوادی مملو از قدرتمندی، صراحت، صداقت و عدالت است. در آن دوران که فعالین سیاسی و بسیاری از آقایانی که امروز در مسند قدرتند در زندان بودند، بابایی و حاج سید جوادی با چمدان پول به شهرها و روستاهای محل سکونت ایشان می رفتند و به ایشان و خانواده هایشان سر می زدند.
وی افزود: اما ببینید پس از انقلاب همان آقایان با حاج سید جوادی چه کردند. جواب زحمات او را با توقیف و زندان و عزل از قضاوت دادند. اسلامی که حاج سید جوادی ها می گفتند این نبود.
در ادامه مراسم دکتر احمد صدر حاج سید جوادی ضمن ایراد سخنان کوتاهی اظهار داشت: دعدت امروز را پذیرفتم تا شاید در واپسین دوران عمرم بتوانم پیامم را به نسل های بعدی منتقل کنم.
وی افزود: ملت ایران خدمات کسانی را که بدون چشم داشت در جهت آبادانی این مملکت تلاش کردند، فراموش نکرده و قدر بدانند.
حاج سید جوادی به نقل از خاطره ای از طالقانی پرداخت و اظهار داشت: طالقانی می گفت ببینید مردم نسبت به ما چقدر احساسات به خرج می دهند و ما چه قدر به آن ها بدهکاریم.
وی اظهار تمایل کرد که ابای زنجانی و عصای طالقانی در آینده در اختیار موزه دکتر مصدق قرار گیرد.
متن سخنراني افتتاحيه مهندس هاشم صباغيان
در مراسم بيست و هشتمين سالگرد آيت الله طالقاني حسينيه ارشاد
طالقاني و همفكرانش، مرحومان مهندس بازرگان و دكتر يداله سحابي، پس از دو دهه خدمات و فعاليتهاي فرهنگي اسلامي جمعيت نهضت آزادي ايران را كه در بخشي از مرامنامه‌اش آمده بود " ما مسلمان، ايراني و مصدقي هستيم" پايه‌گذاري كردند. او نخستين فرد روحاني بود كه با بنيان‌گذاري و پذيرش عضويت يك سازمان سياسي به نياز راهبردي تقويت كار جمعي و تحزب در جامعه ايران پاسخ داد و بر اين امر همت گماشت تا راه براي استقرار حاكميت ملت (دموكراسي) و اجراي برنامه‌هاي توسعه كشورهموار شود.
متن سخنرانی مهندس صباغیان به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
من المؤمنين رجالٌ صدقوا ما عاهدوا الله عليه فمنهم من قضي نحبه و منهم من ينتظر و ما بدلوا تبديلاً. ( احزاب / 23)
سلام و درود بر شما زنان و مردان آزاده و مبارز كه امروز براي گرامي‌داشت بيست و هشتمين سالگرد درگذشت يكي از پيشگامان روشنفكري ديني ايران، مرد ايمان و تقوا و عمل، مجاهد نستوه، آيت اله سيدمحمود طالقاني در اينجا گرد آمده‌ايد.
سخنم را با آخرين خاطره‌ام از آن زنده ياد آغاز مي‌كنم. شب هجدهم شهريور 1358 ، كه مانند بسياري از شبهاي ديگر، به صورت كشيك در ساختمان نخست‌وزيري مانده بودم. در حدود ساعت يك پس از نيمه‌شب، اطلاع يافتم كه آيت‌اله طالقاني سكته كرده است. از شنيدن اين خبر دچار شوك شدم و بلافاصله به شادروان مهندس بازرگان اطلاع دادم. به اتفاق به خانه آقاي طالقاني رفتيم و در وسط اتاقي با پيكر بي‌جان او مواجه شديم. هنگامي كه عباي ايشان را كنار زدم، ديدم كه آن بزرگوار جان به جان آفرين تسليم كرده است.
و اما يك نمونه از مردانگي طالقاني: در سال 1343، شبي كه حكم دادگاه نظامي شاه عليه سران و فعالان نهضت آزادي ايران خوانده شد و اعضاي دادگاه قصد ترك محل دادگاه را داشتند. طالقاني با صداي بلند به آنان نهيب زد : "بايستيد!" همه در جايشان ميخكوب شدند. آنگاه طالقاني آياتي از سوره مبارك فجر را بر آنان خواند : ".... والفجر وليال عشر و الشفع و الوتر ...... ان ربك لبالمرصاد"
از شنيدن اين آيات كوبنده قرآن كريم، همه به لرزه افتادند. سپس، طالقاني، با همان صلابت قبلي، به آنان خطاب كرد : "برويد !" و افسران و مأموران به سرعت از سالن دادگاه خارج شدند.
طالقاني به حق يكي از پايه‌گذاران انقلاب اسلامي ايران بود. او با تلاشها، رنجها و حبسهاي دوران طاغوت در زمينه‌سازي براي شكل‌گيري و پيروزي انقلاب نقش كليدي داشت.
طالقاني و همفكرانش، مرحومان مهندس بازرگان و دكتر يداله سحابي، پس از دو دهه خدمات و فعاليتهاي فرهنگي اسلامي جمعيت نهضت آزادي ايران را كه در بخشي از مرامنامه‌اش آمده بود " ما مسلمان، ايراني و مصدقي هستيم" پايه‌گذاري كردند. او نخستين فرد روحاني بود كه با بنيان‌گذاري و پذيرش عضويت يك سازمان سياسي به نياز راهبردي تقويت كار جمعي و تحزب در جامعه ايران پاسخ داد و بر اين امر همت گماشت تا راه براي استقرار حاكميت ملت (دموكراسي) و اجراي برنامه‌هاي توسعه كشورهموار شود.
طالقاني آموزنده قرآن به نسل جديد و تحصيلكرده زمانش بود و معارف و آموزه‌هاي اصيل قرآني را به عرصه عمومي معرفي كرد. او اسوه آزادگي و آزادانديشي، مبارزه با استبداد و خودكامگي و ظلم و بي‌عدالتي بود. رفتارش آرامش‌بخش دلها، وجود گرانقدرش گرمابخش جمع ياران و شخصيت والايش جذب كننده و اميدبخش همه مبارزان بود.
طالقاني متفكري نبود كه تنها در گوشه‌اي معتكف شود و به خواندن و تفسير قرآن بپردازد. او مرد عمل، آزاديخواهي تلاشگر و قهرمان حضور در صحنه اجتماع بود. او با حضور مستمرش در عرصه مبارزات سياسي، مسائل ومشكلات جامعه‌اش را مي‌ديد و لمس مي‌كرد و مي‌كوشيد كه براي حل آنها پاسخهاي مناسب قرآني بيابد و عرضه كند.
طالقاني يكي از احياگران و اصلاح‌كنندگان انديشه ديني به شمار مي‌رود. او به حق ابوذر زمان نام گرفت و زبان گويايش همانند شمشير مالك اشتر برنده بود.
افسوس كه دستگاه حاكميت حق آن رادمرد را ادا نكرده است. در اين زمان، كه غوغاي عدالت‌گستري و مهرورزي همه جا را پر كرده است، بايد پرسيد كه رسانه ملي در سالگرد درگذشت طالقاني، جز پخش برنامه‌هاي كوتاهي درباره زندگي و سخنان او، در مورد انتشار انديشه‌ها و بيان مبارزات و نقش كم‌نظيرش در پيروزي انقلاب اسلامي ايران براي آگاهي نسل جوان اين مرز و بوم چه كرده است و مسئولان رسانه ملي چه پاسخي در اين باره به تاريخ خواهند داد؟
چرا حتي براي يك بار مراسم تشييع پيكر پاك اين بزرگمرد را، كه نخستين تشييع و بزرگداشت مردمي پس از انقلاب بود و بدون برنامه‌ريزي قبلي و گسيل داشتن گروههاي فرمانبر انجام گرفت، نشان نمي‌دهند تا مردم خود قضاوت كنند و ببينند كه طالقاني چه پايگاه عميقي در قلبهاي مردم شريف ايران داشت ؟
البته هنوز هم دير نشده است و مي‌توانند با برنامه‌ريزي صحيح و دقيق تا اندازه‌اي كوتاهي سالهاي پيشين را جبران كنند.
يكي از پيامهاي طالقاني دعوت به وحدت و همدلي براي دفاع از منافع ملي و استقلال كشور بود. در شرايط كنوني كه كشورمان دچار بحرانهاي داخلي و خارجي است و در معرض توطئه‌هاي آمريكا، صهيونيستها و متحدانشان قرار دارد، آشتي ملي يك ضرورت گريزناپذير است و همگان، بويژه حاكمان، بايد بيشترين تلاش ممكن را براي وحدت و انسجام ملي به كار بندند.
درباره پيامها و ويژگيهاي ديگر طالقاني، سخنرانان محترم اين مجلس رساتر از بنده سخن خواهند گفت و از اين رو به همين اندازه در تكريم زنده‌ياد طالقاني بسنده مي‌كنم، ولي اعتقاد دارم كه شناخت صحيح انديشه‌ها و منش و روش طالقاني و به كارگيري آموزه هايش، بويژه براي نسل جوان امروز، يك ضرورت است و توصيه‌ام اين است كه در زمينه‌هاي زير بررسي و پژوهش و معرفي صورت گيرد :
1- بازگشت به قرآن و زدودن پيراهه ها و خرافات
2- آزاديخواهي، استقلال‌طلبي و مبارزه با استبداد و خودكامگي
3- عدالت‌خواهي و مبارزه با ظلم و بي‌عدالتي
4- همكاريهاي جمعي و تحزب، به عنوان پيش‌نياز اساسي تحقق دموكراسي و اجراي برنامه‌هاي پيشرفت و توسعه.
در پايان، از خداوند يكتا براي همه مردم شرافتمند، مبارز و آزاديخواه ايران آرزوي موفقيت و سرفرازي دارم و اميدوارم كه تلاششان در راه حفظ استقلال و تامين منافع ملي و استقرار مردم سالاري در اين سرزمين عزيز نتيجه مطلوب در بر داشته باشد. با تشكر ازحضور شما عزيزان و سروران در اين برنامه و امتنان از سخنرانان و ستاد برگزاري مراسم و همچنين تقدير از مديريت و همكاران محترم حسينيه ارشاد و با درود فراوان به روان پاك آيت‌الله طالقاني و ياران و همفكران او .
يادشان گرامي و راهشان پررهرو باد.