|
برزگری پند به فرزند داد |
|
کای پسر، این پیشه پس از من تراست |
|
مدت ما جمله به محنت گذشت |
|
نوبت خون خوردن و رنج شماست |
|
کشت کن آنجا که نسیم و نمی است |
|
خرمی مزرعه، ز آب و هواست |
|
دانه، چو طفلی است در آغوش خاک |
|
روز و شب، این طفل به نشو و نماست |
|
میوه دهد شاخ، چو گردد درخت |
|
این هنر دایه‌ی باد صباست |
|
دولت نوروز نپاید بسی |
|
حمله و تاراج خزان در قفاست |
|
دور کن از دامن اندیشه دست |
|
از پی مقصود برو تات پاست |
|
هر چه کنی کشت، همان بدروی |
|
کار بد و نیک، چو کوه و صداست |
|
سبزه بهر جای که روید، خوش است |
|
رونق باغ، از گل و برگ و گیاست |
|
راستی آموز، بسی جو فروش |
|
هست در این کوی، که گندم نماست |
|
نان خود از بازوی مردم مخواه |
|
گر که تو را بازوی زور آزماست |
|
سعی کن، ای کودک مهد امید |
|
سعی تو بنا و سعادت بناست |
|
تجربه میبایدت اول، نه کار |
|
صاعقه در موسم خرمن، بلاست |
|
گفت چنین، کای پدر نیک رای |
|
صاعقه‌ی ما ستم اغنیاست |
|
پیشه‌ی آنان، همه آرام و خواب |
|
قسمت ما، درد و غم و ابتلاست |
|
دولت و آسایش و اقبال و جاه |
|
گر حق آنهاست، حق ما کجاست |
|
قوت، بخوناب جگر میخوریم |
|
روزی ما، در دهن اژدهاست |
|
غله نداریم و گه خرمن است |
|
هیمه نداریم و زمان شتاست |
|
حاصل ما را، دگران می‌برند |
|
زحمت ما زحمت بی مدعاست |
|
از غم باران و گل و برف و سیل |
|
قامت دهقان، بجوانی دوتاست |
|
سفره‌ی ما از خورش و نان، تهی است |
|
در ده ما، بس شکم ناشتاست |
|
گه نبود روغن و گاهی چراغ |
|
خانه‌ی ما، کی همه شب روشناست |
|
زین همه گنج و زر و ملک جهان |
|
آنچه که ما راست، همین بوریاست |
|
همچو منی، زاده‌ی شاهنشهی است |
|
لیک دو صد وصله، مرا بر قباست |
|
رنجبر، ار شاه بود وقت شام |
|
باز چو شب روز شود، بی‌نواست |
|
خرقه‌ی درویش، ز درماندگی |
|
گاه لحاف است و زمانی عباست |
|
از چه، شهان ملک ستانی کنند |
|
از چه، بیک کلبه ترا اکتفاست |
|
پای من از چیست که بی موزه است |
|
در تن تو، جامه‌ی خلقان چراست |
|
خرمن امساله‌ی ما را، که سوخت؟ |
|
از چه درین دهکده قحط و غلاست |
|
در عوض رنج و سزای عمل |
|
آنچه رعیت شنود، ناسزاست |
|
چند شود بارکش این و آن |
|
زارع بدبخت، مگر چارپاست |
|
کار ضعیفان ز چه بی رونق است |
|
خون فقیران ز چه رو، بی بهاست |
|
عدل، چه افتاد که منسوخ شد |
|
رحمت و انصاف، چرا کیمیاست |
|
آنکه چو ما سوخته از آفتاب |
|
چشم و دلش را، چه فروغ و ضیاست |
|
ز انده این گنبد آئینه‌گون |
|
آینه‌ی خاطر ما بی صفاست |
|
آنچه که داریم ز دهر، آرزوست |
|
آنچه که بینیم ز گردون، جفاست |
|
پیر جهاندیده بخندید کاین |
|
قصه‌ی زور است، نه کار قضاست |
|
مردمی و عدل و مساوات نیست |
|
زان، ستم و جور و تعدی رواست |
|
گشت حق کارگران پایمال |
|
بر صفت غله که در آسیاست |
|
هیچکسی پاس نگهدار نیست |
|
این لغت از دفتر امکان جداست |
|
پیش که مظلوم برد داوری |
|
فکر بزرگان، همه آز و هوی ست |
|
انجمن آنجا که مجازی بود |
|
گفته‌ی حق را، چه ثبات و بقاست |
|
رشوه نه ما را، که بقاضی دهیم |
|
خدمت این قوم، به روی و ریاست |
|
نبض تهی دست نگیرد طبیب |
|
درد فقیر، ای پسرک، بی دواست |
|
ما فقرا، از همه بیگانه‌ایم |
|
مرد غنی، با همه کس آشناست |
|
بار خود از آب برون میکشد |
|
هر کس، اگر پیرو و گر پیشواست |
|
مردم این محکمه، اهریمنند |
|
دولت حکام، ز غصب و رباست |
|
آنکه سحر، حامی شرع است و دین |
|
اشک یتیمانش، گه شب غذاست |
|
لاشه خورانند و به آلودگی |
|
پنجه‌ی آلوده‌ی ایشان گواست |
|
خون بسی پیرزنان خورده‌است |
|
آنکه بچشم من و تو، پارساست |
|
خوابگه آنرا که سمور و خز است |
|
کی غم سرمای زمستان ماست |
|
هر که پشیزی بگدائی دهد |
|
در طلب و نیت عمری دعاست |
|
تیره‌دلان را چه غم از تیرگیست |
|
بی خبران را، چه خبر از خداست |
